pieniądze

i

Autor: pixabay

Najniższa krajowa 2023. Jak zmieniło się wynagrodzenie Polaków na przestrzeni lat?

2023-03-13 7:26

Od 1 stycznia 2023 r. pensje minimalne wzrosły do 3490 zł brutto. To o 480 zł więcej niż w roku poprzednim. Choć ciężko sobie to wyobrazić jeszcze kilkanaście lat temu najniższa krajowa wynosiła mniej niż tysiąc złotych, a tuż po reformie walutowej - tyle, ile potrafimy dziś wydać w przeciągu jednego dnia podczas zwykłych zakupów. W jaki sposób została ustalona płaca minimalna? Ile wynosiła kiedyś, a ile teraz? Wszystkiego dowiesz się, z tego artykułu.

Płaca minimalna w Polsce. Krótka historia "najniższej krajowej"

Wyrażenie „płaca minimalna” weszło do użytku już w czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – w 1956 roku. Miało ono za zadanie określić minimalny poziom całości lub części wynagrodzenia, który był gwarantowaną stawką dla pracowników za pełen wymiar pracy. Innymi słowy – pracownicy mieli zagwarantowane, że za swoją pracę nie zarobią mniej niż wskazana stawka.

Jak obliczano wysokość najniższej krajowej?

Na przełomie lat 70 i 80 XX wieku płaca minimalna używana była głównie w celu tworzenia tabel stawek wynagrodzenia zasadniczego za wykonaną pracę. W 1982 roku zaczęto ustalać poziom wynagrodzenia najniższego oraz wysokość najniższej stawki wynagrodzenia zasadniczego w najniższej kategorii zaszeregowania.Dopiero na przełomie lat 80 i 90 ustalono, że wysokość minimalnego wynagrodzenia będzie stanowiła jednocześnie najniższą stawkę wynagrodzenia zasadniczego w najniższej kategorii zaszeregowania.

Płaca minimalna. Kto ustala wysokość najniższej krajowej?

Na przestrzeni lat ustalaniem wartości płacy minimalnej zajmowała się Rada Ministrów, a następnie (od 1990 roku) Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej. Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu, która zdjęła ten obowiązek z ministra pracy weszła w życie dopiero w 2002 roku. Funkcjonuje ona do dziś.

Widok z bydgoskiego Słonecznika

Według danych z ZUS-u, w 1950 roku przeciętne wynagrodzenie Polaków wynosiło 6 612 złotych. Kwota ta może wydawać się niemała, jednakże w tym momencie należy zaznaczyć, że w tamtych latach polski złoty miał zupełnie inną wartość, niż obecnie.

PLZ – taki symbol polskiej waluty funkcjonował jeszcze w latach 90 XX wieku. Wszystko zmieniło się 1 stycznia 1995 roku, kiedy w Polsce doszło do denominacji złotego. Reforma walutowa zmieniła symbol PLZ na PLN, a co najważniejsze – wprowadziła nową jednostkę pieniężną. Jeden nowy złoty odpowiada 10 000 starych polskich złotych.

Ile jesteś w stanie kupić za 500 zł? Choć trudno w to uwierzyć, kiedyś Polacy byli w stanie przeżyć za tę kwotę, a nawet o połowę mniejszą, cały miesiąc. Tyle wynosiła wówczas najniższa krajowa. Oczywiście trzeba zaznaczyć, że ceny na polskim rynku były wtedy zupełnie inne.

Ile wynosi płaca minimalna?

Od 1 stycznia 2023 r. najniższa krajowa wzrosła do 3490 zł. Rok temu było to natomiast 3 010 zł brutto. Ile wynosiła w 1995 roku tuż po denominacji złotego? Według archiwum PIT było to – uwaga – 280 zł!

Płaca minimalna na przestrzeni lat

Okres obowiązywania Wysokość w złotych
1.04.1995 280
01.07.1995 295
01.10.1995 305
01.01.1996 325
01.04.1996 350
01.07.1996 370
01.01.1997 391
01.02.1997 406
01.07.1997 450
01.02.1998 500
01.01.1999 528
01.11.1999 670
01.03.2000 700
01.01.2001 760
01.01.2003 800
01.01.2004 824
01.01.2005 849
01.01.2006 899,10
01.01.2007 936
01.01.2008 1 126
01.01.2009 1 276
01.01.2010 1 317
01.01.2011 1 386
01.01.2012 1 500
01.01.2013 1 600
01.01.2014 1 680
01.01.2015 1 750
01.01.2016 1 850
01.01.2017 2 000
01.01.2018 2 100
01.01.2019 2 250
01.01.2020 2 600
01.01.2021 2 800
01.01.2022 3 010
01.01.2023 3 490