80. rocznica Powstania w Getcie Białostockim. Tak wyglądały uroczystości upamiętniające [ZDJĘCIA]

Główna uroczystość z udziałem wojskowej asysty honorowej odbyła się przy Pomniku Bohaterów Getta, na Placu Mordechaja Tenenbauma, a rozpoczęły ją syreny alarmowe uruchomione w całym mieście.

Obchody 80. rocznicy Powstania w Getcie Białostockim swoją obecnością uświetnili ci, którzy ocaleli i ich potomkowie - m.in. rodzina Samuela Pisara, Benjamin Midler - ocalały z białostockiego getta z córką Ellen Winter, przedstawiciele Miasta Yehud-Monosson oraz Kiriat Białystok, Rebecca Kobrin, Irit Saguy - córka Ewy Kracowskiej, Beata Ruben - córka Felicji Nowak.

Obecni byli także m.in. Marian Turski - przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego, Mark Brzezinski - ambasador Stanów Zjednoczonych, Michael Shudrich - Naczelny Rabin Polski oraz goście z Izraela, Niemiec i USA.

80. rocznica Powstania w Getcie Białostockim. Wyjątkowi goście

W imieniu ocalałych z białostockiego getta głos zabrał mieszkający w USA Benjamin Midler.

Po likwidacji getta trafiłem do obozu koncentracyjnego, ale przeżyłem. Nigdy nie zapominajmy i nigdy nie składajmy broni. Dziękuję, że mogłem tu być z Państwem na tej uroczystości, to dla mnie bardzo wzruszające - powiedział.

- To dzisiejsze wydarzenie jest momentem triumfu. Historia zatoczyła koło. Dziś stoimy na ziemi, gdzie Holocaust się dokonał. Dziś rodzina Pisar powraca do Białegostoku. To symbol przejścia od tragedii do triumfu - podkreślił z kolei ambasador USA Mark Brzezinski.

Obecni na uroczystości wysłuchali też przesłania sekretarza stanu USA Antony’ego Blinkena. W nagraniu filmowym wspominał losy swojego ojczyma Samuela Pisara. Mówił też o naszych powinnościach wobec ofiar nazizmu.

Obchody 80. rocznicy powstania w białostockim getcie. Liczne wydarzenia upamiętniające

W ramach obchodów 80. rocznicy tych wydarzeń o godz. 11.00 pod Pomnikiem Wielkiej Synagogi prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski wraz z gośćmi zapalił światło pamięci. Po głównej uroczystości przed kamienicą przy ul. J. Dąbrowskiego 20, gdzie przed wojną mieszkała rodzina Pisarów, odsłonięto kamienie pamięci. Na kostkach brukowych wmurowanych w chodnik znajdują się mosiężne tablice, na których wyryto nazwiska upamiętnionych osób.

Zwieńczeniem uroczystości 16 sierpnia był plenerowy spektakl "Skrzypek na dachu" Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich w Warszawie. Białostoczanie obejrzeli go na Rynku Kościuszki o godz. 20.30.

To nie koniec uroczystości związanych z rocznicą. Wydarzenia towarzyszące będą odbywały się jeszcze przez cały sierpień.

Powstanie w Getcie Białostockim

Białostockie getto zostało utworzone przez niemieckich okupantów 26 lipca 1941 roku. Na obszarze, który dziś wyznaczają ulice: Lipowa, Sienkiewicza, Towarowa i Poleska, zamknięto ok. 40 tysięcy osób żydowskiego pochodzenia. Główne bramy do getta znajdowały się przy ulicach Malmeda (wtedy Kupieckiej) i Jurowieckiej.

Zamknięci w getcie ludzie byli zmuszani przede wszystkim do pracy na rzecz władz okupacyjnych. W 1943 roku Niemcy postanowili dokonać likwidacji getta. Podczas akcji likwidacyjnej w dniach 15-16 sierpnia wybuchło powstanie, które zostało brutalnie stłumione. Ostateczna likwidacja getta nastąpiła we wrześniu. Jego mieszkańcy zostali wywiezieni do różnych obozów zagłady, głównie do Treblinki. Szacuje się, że z 40 tysięcy osób przeżyło niecałe 300.