"Wyniki badań są niepokojące. Wraz z dorastaniem samopoczucie psychiczne dzieci i nastolatków znacząco spada, a problemu tego wydają się nie dostrzegać ich rodzice. A to właśnie oni są pierwszymi osobami z otoczenia dziecka, które powinny zauważać, że czuje się ono smutne i samotne. Dorosłym brakuje czasu, aby spędzać go z dzieckiem i szczerze z nim rozmawiać. Musimy pilnie odnaleźć ten czas, by chronić nasze dzieci" – zaapelował Rzecznik Praw Dziecka Mikołaj Pawlak podczas konferencji Ośrodka Rozwoju Edukacji pt. "Zdrowie psychiczne wyzwaniem naszych czasów", na której zaprezentował wyniki badań jakości życia dzieci i młodzieży, cytowany w komunikacie Biura RPD.
Badanie przeprowadzono w dwóch turach: najpierw pytano o samopoczucie psychiczne dzieci i młodzież (z klasy II i VI szkoły podstawowej i z klasy II szkoły ponadpodstawowej), a następnie ich rodziców.
Dzieci w Polsce są samotne?
W badaniu pytano dzieci i młodzież czy czują się osamotnione. Wśród uczniów klas II szkół podstawowych 12 proc. udzieliło odpowiedzi twierdzącej, w tym 2 proc. odpowiedziało, że zawsze, 3 proc., że bardzo często, a 7 proc., że dość często. Wśród uczniów klas VI szkół podstawowych 23 proc. udzieliło odpowiedzi twierdzącej, w tym 4 proc. odpowiedziało, że zawsze, 7 proc., że bardzo często, a 12 proc., że dość często. Wśród uczniów klas II szkół ponadpodstawowych 37 proc. udzieliło odpowiedzi twierdzącej, w tym 7 proc. odpowiedziało, że zawsze, 11 proc., że bardzo często, a 19 proc., że dość często.
Problem odczuwania osamotnienia przez swoje dzieci zauważa 12 proc. rodziców uczniów klas II szkoły podstawowej, 13 proc. rodziców uczniów klas VI szkoły podstawowej i 17 proc. rodziców uczniów klas II szkół ponadpodstawowych.
Jeszcze większe różnice wykazało badanie przy pytaniu o smutek. Odczuwa go 17 proc. dzieci z klas II szkoły podstawowej, w tym 2 proc. odpowiedziało, że odczuwa go zawsze, 3 proc., że bardzo często, a 12 proc., że dość często. Wśród uczniów klas VI szkoły podstawowej smutek odczuwa 21 proc., w tym 1 proc. odpowiedziało, że zawsze, 2 proc., że bardzo często, a 18 proc., że dość często. Wśród uczniów klas II szkoły ponadpodstawowej smutek odczuwa 43 proc., w tym 3 proc. odpowiedziało, że zawsze, 14 proc., że bardzo często, a 26 proc., że dość często.
Problem odczuwania smutku przez swoje dzieci zauważa 8 proc. rodziców uczniów klas II szkoły podstawowej, 13 proc. rodziców uczniów klas VI szkoły podstawowej i 17 proc. rodziców uczniów klas II szkoły ponadpodstawowej.
Jednocześnie badanie pokazało, że po 90 proc. uczniów klas II i VI szkoły podstawowej czuje się zadowolona z siebie. Wśród uczniów klas II szkoły podstawowej 53 proc. odpowiedziało, że zawsze jest zadowolone z siebie, 25 proc. odpowiedziało, że bardzo często, a 12 proc., że dość często. Wśród uczniów klas VI szkoły podstawowej rozkład `odpowiedzi był taki sam. Wśród uczniów klas II szkół ponadpodstawowych zadowolenie z siebie odczuwa 69 proc., w tym 14 proc. odpowiedziało, że odczuwa je zawsze, 25 proc., że bardzo często, a 30 proc., że dość często.
O tym, że ich dzieci są zadowolone z tego, jakie są, jest przekonanych 88 proc. rodziców uczniów klas II szkół podstawowych, 95 proc. rodziców uczniów klas VI szkół podstawowych i 80 proc. rodziców uczniów klas II szkół ponadpodstawowych.
W pytaniu dotyczącym odczuwania dobrego nastroju pozytywnych odpowiedzi udzieliło 97 proc. uczniów klas II szkoły podstawowej, w tym 20 proc. odpowiedziało, że odczuwa go zawsze, 52 proc., że bardzo często, a 25 proc, że dość często. Wśród uczniów klas VI szkoły podstawowej pozytywnych odpowiedzi udzieliło 95 proc., w tym 34 proc. odpowiedziało, że odczuwa go zawsze, 41 proc, że bardzo często, a 20 proc., że dość często. Wśród uczniów klas II szkoły ponadpodstawowej pozytywnych odpowiedzi udzieliło 79 proc., w tym 9 proc. odpowiedziało, że odczuwa go zawsze, 30 proc., że bardzo często, a 40 proc., że dość często.
Przekonanych o dobrym nastroju swoich dzieci jest 97 proc. rodziców uczniów klas II szkół podstawowych, 94 proc. rodziców uczniów klas VI szkół podstawowych i 90 proc. rodziców uczniów klas II szkół ponadpodstawowych.
W ocenie Rady Ekspertów przy Rzeczniku Praw Dziecka wyniki badania wskazują m.in. na konieczność rozwijania sieci wsparcia i programów edukacyjnych dla rodziców. "Są oni najbliżej swoich dzieci i powinni stanowić pierwsze źródło diagnozy i pomocy" - zauważono. "Istotne jest także rozwijanie kompetencji komunikacyjnych rodziców, szczególnie w odniesieniu do starszych dzieci" - zaznaczono.
Badanie dotyczące jakości życia dzieci i młodzieży w Polsce przeprowadzono w dwóch turach. W 2021 roku badano dzieci, nastolatków i młodzież, a w 2022 roku ich rodziców. Badania przeprowadziły dwie firmy badawcze: DANAE Sp. z o.o. oraz INDICATOR Sp. z o.o. Objęto nimi łącznie 5800 uczniów i 1800 rodziców uczniów na trzech poziomach edukacyjnych: edukacji wczesnoszkolnej (klasy II szkoły podstawowej), szkoły podstawowej (klasy VI) i szkoły ponadpodstawowej (klasy II, technika i licea ogólnokształcące). W badaniu rodziców w każdej grupie było 600 osób dorosłych, w tym co najmniej 200 ojców.
