Skąd się wzięły blizny Czarnej Madonny? Cudowny obraz Matki Boskiej Częstochowskiej owiany jest tajemnicą

Obraz Czarnej Madonny na Jasnej Górze

Okoliczności związane z powstaniem cudownego obrazu "Czarnej Madonny" na Jasnej Górze owiane są tajemnicą i rozmaitymi legendami. Wiele z nich jest tak fantastycznych, że od razu można je włożyć między bajki.

Starożytne opowieści podają, że ten wyjątkowy wizerunek, nazywany także "Obrazem Czarnej Madonny", miał swoje pochodzenie w XV wieku. Mówią, że sam św. Łukasz, siedząc przy blacie stołu obok Matki Boskiej, miał dokonać tego malarskiego cudu.

Inne przekazy sugerują, że miejsce powstania obrazu to Wieczernik w Jerozolimie, symbolicznie związany z Ostatnią Wieczerzą. Legendy głoszą, że dzieło to początkowo ukrywane było przed Rzymianami w jaskini, a później, w XII wieku, przewiezione na Ruś.

Skąd się wziął obraz Matki Boskiej na Jasnej Górze

Mimo tych pięknych opowieści o biblijnym rodowodzie obrazu, faktyczna prawda jest nieco mniej kolorowa. Ale przecież nie chodzi o szerzenie legend, a o prawdę historyczną.

Przez ostatnie 150 lat badacze starają się odkryć prawdziwe okoliczności jego powstania. Dzięki analizom oraz badaniom technologicznym opartym na źródłach historycznych, wysunęli oni różne teorie odnośnie genezy "Obrazu Czarnej Madonny". Jednakże, to opowieści na temat blizn na policzku Matki Boskiej wywołują największą fascynację. Według Jan Długosza, autora jednej z najbardziej wiarygodnych wersji wydarzeń, obraz trafił na Jasną Górę w XIV wieku.

Niektórzy eksperci zwracają uwagę na pewne cechy wizerunku, takie jak gest błogosławieństwa Dzieciątka i frontalne przedstawienie Marii, które sugerują wpływy bizantyjskie. Inni dostrzegają podobieństwa do bałkańskiej ikonografii z późnego średniowiecza. Natomiast subtelny zwrot głowy Matki Boskiej oraz ciemna karnacja postaci mogą wskazywać na wpływy włoskiej i łacińskiej sztuki malarskiej.

Tajemnica blizn na twarzy Matki Boskiej Częstochowskiej

Legendy również opowiadają o wydarzeniach połączonych z obrazem. Według jednej z nich, cesarz rzymski Konstantyn miał przekazać obraz ruskim książętom, a rany na policzku Matki Boskiej miały pochodzić z oblężenia zamku w Bełzie przez Litwinów i Tatarów. W tej opowieści cudowny wizerunek miał pomóc w obronie twierdzy. Książę opolski Władysław, usłyszawszy o tym wydarzeniu, planował przenieść obraz do Opola. Jednak konie, które miały ciągnąć wóz, odmówiły posłuszeństwa. Wówczas książę złożył przysięgę, że obraz trafi do klasztoru ufundowanego przez niego.

Najpewniejsze źródła, takie jak zapiski Jana Długosza, potwierdzają, że obraz "Czarnej Madonny" znalazł swoje stałe miejsce na Jasnej Górze około 1384 roku, dwa lata po założeniu klasztoru przez księcia Władysława Opolczyka. To właśnie tam wciąż przyciąga wiernych i pielgrzymów, stanowiąc symbol duchowego znaczenia Jasnej Góry.

Prawda o bliznach Czarnej Madonny

Tajemnicze blizny Czarnej Madonny i Matki Boskiej również stały się obiektem legend. Historie opowiadają, że charakterystyczne blizny na policzku Bogurodzicy przyciągają uwagę. Najbardziej wiarygodną opowieść przekazuje Jan Długosz. W 1430 roku to miejsce zostało zaatakowane przez husytów z obszaru granicznego między Czechami a Morawami, przy wsparciu przedstawicieli polskiej szlachty.

Naturę tego napaści budzi pewne wątpliwości. Według kronikarza, najeźdźcy mieli motywację przede wszystkim rabunkową, ale inne przekazy sugerują, że tkwiły za nimi też pobudki polityczne i religijne. Twierdzono, że husyci uznali ten wizerunek za godzący w wiarę i dlatego zdjęli go z ołtarza, brutalnie uszkadzając go ostrym mieczem. Jan Długosz podawał z kolei, że napastnicy chcieli unicestwić obraz w gniewie, bo nie natrafili na skarby w klasztorze. Pomimo tego tragicznego wydarzenia, cudowny wizerunek Czarnej Madonny został później przeniesiony do Krakowa i umieszczony w ratuszu.

Ile blizn ma Matka Boska Częstochowska

To właśnie w Krakowie Władysław Jagiełło zlecił jego naprawę malarzom ruskim. Ci dodatkowo przyozdobili go złotem, srebrem i klejnotami z królewskiego skarbca. Na pamiątkę brutalnego napadu zostały wyżłobione cięcia na twarzy Maryi. Co ciekawe, blizn jest łącznie dziesięć, choć wyraźnie widoczne są tylko trzy z nich. Pozostałe cięcia zlokalizowane są na szyi. 

Skąd pochodzi obraz Czarnej Madonny

Z badań Anny Różyckiej-Bryzek i Jerzego Gadomskiego z 1984 roku wynika, że obraz został dwukrotnie przemalowany i składa się z trzech warstw. 

Pierwsza powstała prawdopodobnie w XII-XIII wieku. Druga ma pochodzenie włoskie i powstała w XIV wieku. Trzecia warstwa powstała na skutek wspomnianych prac konserwatorskich zleconych przez Władysława Jagiełłę w XV wieku.