Maluch ma już 50 lat! Produkowane w Bielsku-Białej kultowe fiaty 126p podbiły serca Polaków

Kultowy maluch obchodzi 50. urodziny

Niemal każdy z nas ma jakieś wspomnienia związane z fiatem 126p, czyli kultowym „maluchem". Jeździło się nim do pracy, na zakupy, na wycieczki - nawet zagraniczne, bez problemu pakując bagaże i gromadkę dzieci. Jak na ówczesne realia zużywał mało paliwa i był prosty w naprawie. Marzenie każdej rodziny, przełom w rozwoju polskiej motoryzacji w czasach PRL-u.

6 czerwca 1973 roku. Data ta jest szczególna, bowiem właśnie wtedy z Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej wyjechały pierwsze fiaty 126p - samochody z tylnym napędem, dwucylindrowym silnikiem o pojemności 594 cm³ i maksymalnej mocy 23 km. A co najważniejsze, o umiarkowanej cenie, która sprawiła, że samochód ten stał się niezwykle popularny. Wcześniej posiadanie samochodu graniczyło z cudem, ze względów finansowych, ale też politycznych. 

Samochód był w zasięgu ręki - dla wielu rodzin w PRL-u, pierwszy w życiu

Fiat 126p został wyceniony na kwotę 69 tys. zł, czyli równowartość 30 krajowych pensji. Po rozpoczęciu produkcji wprowadzono system przedpłat, który obowiązywał do 1989 r. W 1973 r. nieliczne jeszcze egzemplarze wyceniano na giełdzie na 110-120 tys. zł. 

W Polsce po rozpoczęciu produkcji, do końca 1973 r. na rynek trafiło 1500 egzemplarzy., lecz już rok później 10 tys. aut, które szybko zyskały nieoficjalną nazwę „maluch". Fiata 126 doceniły także społeczeństwa w zamożnych krajach zachodniej Europy. Popyt na małolitrażowe pojazdy był ogromny. Do 1975 r. Fiat oferował równolegle ze 126p produkowany od kilkunastu lat model 500.

Fiat 126p przechodził modernizacje

18 września 1975 r. uruchomiono zakład FSM numer 2 w Tychach. Dwa lata później wprowadzono silnik o pojemności skokowej 652 cm3 i mocy zwiększonej do 24 KM. Wiosną 1979 r. - dwa lata przed terminem - spłacono Włochom licencję i kredyty. 8 lipca 1979 r. halę montażową w Cassino opuścił ostatni z 1 352 912 włoskich egzemplarzy, zatem „maluch" był produkowany już tylko w Polsce. Później przechodził wiele modernizacji.

Pojawiły się m.in. model FL (1984) oraz wersja BIS z silnikiem chłodzonym cieczą. W maju 1992 r. po prywatyzacji FSM powstała spółka Fiat Auto Poland. We wrześniu 1994 r. zaprezentowano model 126 el. W połowie dekady cena pojazdu startowała z poziomu 8 164 zł. W styczniu 1997 r. słowo „Maluch" (wielką literą pisane) stało się oficjalną nazwą przyjętą przez producenta. By spełnić nowe normy emisji spalin, auto w wersji elx otrzymało m.in. katalizator - relacjonuje PAP w artykule o historii fiata 126p. 

Kulturowy fenomen - motyw w filmach i...na scenie

Fiat 126p oprócz znaczącej roli w rozwoju motoryzacji, odegrał także ważną - w kulturze, jako pojazd wykorzystywany w wielu filmach. Na odcinku poniemieckiej autostrady Krzyżowa-Bielany Wrocławskie (ob. A4) operator Andrzej Ramlau nagrał dynamiczne ujęcia z udziałem fiata 126p. Auto prowadził Paweł Pawlak (aktor Zygmunt Bielawski), który wraz z rodziną jechał z wizytą do chorego ojca w „Nie ma mocnych". W serialu „Czterdziestolatek" Jerzego Gruzy „maluch" był wozem inżyniera Stefana Karwowskiego. 

21 sierpnia 1973 r. furorę zrobiła Maryla Rodowicz, która podczas 13. Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie wjechała na scenę czerwonym fiatem 126p i zaśpiewała słynną dziś „Małgośkę". Na początku 1974 r. udział w promocji auta zaproponowano grupie Czerwone Gitary. Nad jeziorem Malta w Poznaniu zrealizowano nawet sesję zdjęciową muzyków z błękitnym „maluchem" w tle. 

W latach 1973-2000 w zakładach w Bielsku-Białej i Tychach wyprodukowano w sumie 3 318 674 fiatów 126p. 22 września 2000 r. z taśmy w Bielsku-Białej zjechał ostatni egzemplarz wersji Happy End w kolorze Giallo Ginestra. Pojazd znajduje się dziś w Muzeum Fiata w Turynie.