Wyniki exit pool - co to takiego?

i

Autor: Tomasz Kawka/East News

WYBORY 2023

Wyniki exit poll. Co to jest? Na czym polega metoda exit poll? Różnice między exit poll a late poll

2024-04-21 21:02

Zawsze przy wyborach słyszymy określenie "wyniki exit poll". Co ono właściwie oznacza? Kto przygotowuje te wyniki, kiedy i w jaki sposób? Wreszcie - kluczowe - czy można tym wynikom ufać, czyli jaki jest ich margines błędu? W tym tekście postaramy się rozwiać wszystkie wątpliwości.

Wyniki exit poll - co to jest?

Exit poll to nic innego jak sondaż badający preferencje wyborcze. Badanie exit poll przeprowadza instytucja badawcza w dniu wyborów, najczęściej na zlecenie mediów. Ankieterzy, przed losowo wybranymi lokalami wyborczymi, pytają założoną wcześniej liczbę osób o to, na kogo oddali przed chwilą swój głos. Dodatkowo głosujący podaje swój wiek, wykształcenie i miejsce zamieszkania. Dane cząstkowe przesyłane są natychmiast do centrali firmy, która je analizuje. Wyniki exit poll publikowane są po zakończeniu ciszy wyborczej, czyli po zamknięciu lokali wyborczych. Na ich podstawie odbywają się dyskusje podczas wieczorów wyborczych w telewizji czy radiu. Dzięki badaniu możemy prognozować wyniki wyborów, nim oficjalne rezultaty ogłosi Państwowa Komisja Wyborcza.

Badanie exit poll - pomysłodawca

Metodę exit poll rozpropagował w latach 60. XX wieku Warren F. Mitofsky. Odpowiadał on w telewizji CBS za analizy wyborcze. Zaczęło się jednak od... kina! W 1967 roku Mitofsky wynajął George'a Fine'a do poprowadzenia badania opinii widzów opuszczających kina. Przekonał się do tej metody i wykorzystał ją podczas wyborów gubernatora stanu Kentucky. Rok później, w 1968, CBS wykorzystało metodę exit poll podczas wyborów ogólnokrajowych. Od tego czasu z badania sondażowego korzysta się regularnie.

W Polsce wykorzystywana jest od wyborów prezydenckich w 1990 roku.

Wyniki exit poll. Jaki margines błędu exit poll? Exit poll a wyniki PKW

Choć metoda wykorzystywana jest od kilkudziesięciu lat, exit poll wciąż uważany jest za najlepszy sposób uzyskania szybkich i precyzyjnych informacji, przed uzyskaniem oficjalnych danych z komisji wyborczych. Choć wyniki badania exit poll są bardziej wiarygodne od sondaży przedwyborczych, to należy pamiętać, że są obarczone błędem statystycznym. Przyjmuje się, że wynosi on do dwóch punktów procentowych.

Błędy w wynikach exit poll mogą wynikać z:

  • błędu popełnionego przez osobę głosującą na karcie do głosowania, przez co PKW uważa jej głos za nieważny;
  • udzielenie nieprawdziwej odpowiedzi podczas badania exit poll;
  • odmowy wzięcia udziału w badaniu exit poll (zwłaszcza, gdy większość odmawiających głosowała na jednego kandydata czy partię).

Wyniki exit poll a late poll - różnice

Wyniki exit poll i late poll nie są tym samym. Wskazać można trzy zasadnicze różnice między nimi:

  1. exit poll to badanie sondażowe, a late poll opracowywane są na podstawie oficjalnych danych z określonych obwodowych komisji wyborczych, uzyskanych po zamknięciu lokalu i podliczeniu oddanych w nim głosów;
  2. wyniki exit poll ogłaszane są natychmiast po zamknięciu lokali wyborczych, margines błędu to dwa punkty procentowe; late poll publikowane są później, w nocy, dzięki czemu są dokładniejsze i bliższe oficjalnym wynikom PKW (margines błędu to ok. 1 punktu procentowego);
  3. sondaż exit poll dostarcza także wiedzy o demograficznych uwarunkowaniach wyborców.

Wybory w II Rzeczypospolite. Zobacz na zdjęciach!