Naukowcy wykazali, że joga i kawa mogą przyczynić się do odmłodzenia organizmu

Zdaniem naukowców wiek metrykalny człowieka jest zaledwie przybliżoną miarą procesów starzenia. Tempo starzenia się osób w tym samym wieku może znacznie się różnić, a co za tym idzie, mogą one mieć zupełnie inną podatność na rozwój powiązanych z wiekiem chorób. To właśnie analiza zegarów biologicznych w populacji polskiej, obejmująca m.in. związek między zmianami epigenetycznymi, czyli modyfikacjami chemicznymi DNA a stylem życia i tempem starzenia, była jednym z celów projektu EPIGENOM – pierwszego na tak dużą skalę badania tego typu w Polsce.

- W ostatnich latach sugeruje się, że strategia polegająca na odmłodzeniu populacji jest lepszą inwestycją niż wydatki na leczenie chorób - mówi dr hab. Ewelina Pośpiech z Zakładu Genetyki Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. - W ostatnich 10 latach wykazano, że nasze starzenie bardzo silnie wiąże się z metylacją DNA.

Zdaniem badaczki, metylacja zależy od naszego stylu życia i od nawyków, a co ważniejsze, może być ona odwracalna.

- Oznacza to, że właściwie nigdy nie jest za późno, aby zmienić nasz styl życia i realnie wpływać na procesy starzenia – podkreśla Ewelina Pośpiech.

Projekt EPIGENOM to pierwsze takie badania na świecie, w których wykazano, że joga, techniki relaksacyjne i medytacja bardzo pozytywnie wpływają na epigenetyczne odmłodzenie. Podobny efekt ma również częsta aktywność fizyczna

- Innym działającym w ten sposób czynnikiem jest picie kawy – dodała badaczka. - Oczywiście należy być ostrożnym przy interpretacji tych wyników, bo to kwestia indywidualna, zależna od stanu zdrowia i ilości spożywanej kawy. Najkorzystniejszy wpływ na odmłodzenie wykazaliśmy u osób pijących od jednej do trzech filiżanek kawy dziennie.

Z badań wynika, że mężczyźni starzeją się szybciej niż kobiety. Naukowcy wykazali, że biologicznie mężczyźni są starsi od kobiet średnio o ok. 2 lata. Najważniejszym natomiast obecnie znanym czynnikiem starzenia się epigenetycznego jest palenie papierosów – osoby palący są biologicznie o ok. 4 lata starsze niż osoby niepalące. Na szybsze starzenie się wpływa także spożywanie dużej ilości mięsa. Niezwykle ważna dla zmniejszonego ryzyka śmiertelności jest również długość snu.

- Należy mieć świadomość, że do pewnego stopnia to, jak się starzejemy epigenetycznie, zależy od genów. Tempo starzenia jest zatem wypadkową naszego stylu życia i, jak się mówi potocznie, „dobrych” lub „złych” genów – wyjaśnia Ewelina Pośpiech. - W naszym projekcie zidentyfikowaliśmy zupełnie nowe geny wpływające na starzenie.

Badania są też istotne dla kryminalistyki, bo można dzięki nim np. uzupełnić portret genetyczny sprawcy przestępstwa.

Badanie zegarów epigenetycznych prowadzone są w ramach projektu EPIGENOM "Analiza epigenomu w celach dochodzeniowo-śledczych – zwiększenie możliwości identyfikacyjnych i wykrywczych badań DNA – zwiększenie możliwości analizy metylacji DNA i epigenomu w kryminalistyce i diagnostyce" w konsorcjum składającym się z Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji w Warszawie, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Uniwersytetu Łódzkiego i AIS.PL Sp. z o.o. Projekt finansuje Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.