Stowarzyszenie Schrony w Polsce. Czym się zajmuje?
Stowarzyszenie Schrony w Polsce to grupa 40 pasjonatów z całego kraju, którzy od lat zajmują się propagowaniem wiedzy i historii na temat schronień w Polsce. Założyciel i członek grupy Krzysztof Posłuszny zgodził się porozmawiać z nami na temat tego, jak dokładnie wyglądają działania grupy.Jak wyjaśnia, wszystko zrodziło się jakieś 7 lat temu, kiedy zaczął obserwować stronę Schrony w Łodzi. Lista opublikowana przez Mariusza Wasilewskiego opierała się na oficjalnych dokumentach, planach, które nie zawsze obejmowały wszystkie obiekty na danym terenie. Krzysztof stwierdził, że jeśli lista oficjalnych schronów jest tak niekompletna, to zacznie sam analizować zdjęcia lotnicze z II wojny światowej , z PRL i wojskowe. Wtedy zaczęło wychodzić jeszcze więcej obiektów. Na początku Krzysztof pracował na podstawie mapy pana Mariusza Wasilewskiego, ale z czasem zaczął rozbudowywać mapę o własne pinezki. Oznaczał miejsca, które mogą być prawdopodobne, że właśnie tam znajduje się jakiś schron.
Skąd wiadomo gdzie są schrony i jak wygląda proces weryfikacji?
Krzysztof Posłuszny mówi, że wystarczy bacznie obserwować budynki podczas spacerów. Tak też często znajduje nowe lokalizacje, w których mogą być schrony. Jeśli na elewacjach budynku są osłony metalowe od wentylacji to już można wnioskować, że w danym miejscu coś może być. A jeśli w pobliżu znajdziemy wyjście zapasowe tzw. “grzybek” to mamy już 100% pewności.
Poza tym, analizowane są zdjęcia lotnicze, zdjęcia publikowane na różnych grupach z dawnych lat, na forach historycznych czy grupach eksploracyjnych. Analizuje geoportal, który skierowany jest głównie dla geodetów i informuje, w którym miejscu znajduje się dana instalacja np. elektryczna, ciepłownicza itp. Dodatkowo może zrobić cieniowanie i hipsometrię terenu, aby odszukać i zaznaczyć anomalię terenu, która może świadczyć o obecności szczeliny przeciwlotniczej.
Krzysztof wykorzystuje także archiwa państwowe, wojskowe i zagraniczne (głównie niemieckie, amerykańskie i rosyjskie), ale też zwraca się bezpośrednio do urzędów z prośbą o informacje dotyczące schronów w danym rejonie.
Ile schronów jest w Łodzi? Gdzie się znajdują?
Stowarzyszenie oznaczyło na terenie Łodzi blisko 1546 pinezek, z czego zweryfikowanych jest 800-900. Warto jednak zaznaczyć, że wliczają się do nich obiekty z PRL i II wojny światowej.
W mieście najwięcej schronów budowano w latach 50, 60 i 70. A gdzie się przede wszystkim znajdują? Tak naprawdę mapa Krzysztofa jest pełna pinezek, w których są oznaczone pewne lub prawdopodobne schrony. Natomiast zdecydowana większość to Bałuty, gdzie pojawia się duża liczba obiektów głównie z PRL-u. Poza Bałutami liczne schrony zlokalizowane są na Kozinach w okolicy Włókniarzy czy osiedla Gandhiego. Jeśli natomiast chodzi o Piotrkowską, Sienkiewicza, Gdańską i ich okolicę to przeważają obiekty z II wojny światowej. Niektóre były modernizowane, ale większość obiektów została zapomniana i niewykorzystywana.
Kto odpowiada na utrzymanie schronów?
Zgodnie z obecnie panującymi przepisami, obowiązek utrzymania schronów spoczywa na właścicielu lub zarządcy budynku. To w ich gestii finansowanie modernizacji, konserwacji i wyposażenia. Jednakże zazwyczaj administracje nieruchomości pod którymi znajdują się schronu nie mając wystarczająco pieniędzy, aby o nie zadbać lub po prostu wolą wydać je na inwestycje bardziej potrzebne dla mieszkańców. Z drugiej strony samorządu też nie śpieszą z przekazywaniem funduszów na konserwacje czy modernizację schronów mimo, iż w przypadku zagrożenia są one przeznaczone do użytku publicznego. To wszystko powoduje, że obiekty są w opłakanym stanie i z roku na rok sytuacja się tylko pogarsza.
Największy schron w Łodzi. Gdzie się znajduje?
Największy schron w Łodzi zlokalizowany jest pod budynkiem Politechniki Łódzkiej przy ul. Żeromskiego 116. Według dokumentacji powierzchnia użytkowa wynosi 730 metrów kwadratowych. Maksymalnie mógł pomieścić 1042 osoby. Warto zwrócić uwagę, że w środku zachowały się oryginalne elementy wyposażenia.
Najnowsze odkrycie Stowarzyszenia Schrony w Polsce
Najnowszym odkryciem, które odwiedziło Stowarzyszenie Schrony w Polsce to schron przy Kościuszki 5/7 pod wieżowcem centrali Orange w Łodzi. Został wybudowany w 1972 roku o powierzchni 165 m2. Na uwagę zasługuje fakt, że zachowało się bardzo dużo elementów wyposażenia od centrali telefonicznej co jest rzadkością na skalę całego miasta.
Dane publikowane przez Straż Pożarną
Państwowa Straż Pożarna opublikowała również tymczasowe dane dotyczące liczby schronów w Łodzi. Z ich wyliczeń w całym województwie łódzkim znajdują się na 283 obiekty, które są schronami lub ukryciami. Natomiast według PSP w samej tylko Łodzi na ten moment mamy 19 schronów i 2 ukrycia.
Oznacza to, że dane opublikowane przez Straż Pożarną są dużo bardziej uboższe niż opublikowane przez Stowarzyszenie Schrony w Polsce czy Schrony w Polsce. Problem polega przede wszystkim na tym, że strażacy nie przechodzą odpowiedniego szkolenia i nie mają pojęcia, na co tak naprawdę zwracać uwagę, nawet jeśli już znajdą schron. Dodatkowym, często pojawia się problem z aplikacją, która się zacina, a także brak dokładności lokalizacji obiektów. Miejmy jednak nadzieję, że te wszystkie utrudnienia zostaną w niedalekiej perspektywie naprawione.
