JENS STOLTENBERG

i

Autor: ROBERTO MONALDO/LAPRESSE VIA AP Jens Stoltenberg, szef NATO

Artykuły 4. i 5. Traktatu NATO. Czym są?

Po tym, jak na Przewodów spadły rakiety, Polska rozważa uruchomienie artykułu 4 Traktatu Północnoatlantyckiego, czyli tzw. "art. 4 NATO". Co to znaczy? Czytamy w nim, że "strony będą się wspólnie konsultowały, ilekroć - zdaniem którejkolwiek z nich - zagrożone będą: integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze Stron".

Artykuł 4. Traktatu Północnoatlantyckiego

"Strony będą się wspólnie konsultowały, ilekroć - zdaniem którejkolwiek z nich - zagrożone będą: integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze Stron" - czytamy w art. 4 Traktatu.

Artykuł 5. Traktatu Północnoatlantyckiego

"Strony zgadzają się, że zbrojna napaść na jedną lub więcej z nich w Europie lub Ameryce Północnej będzie uznana za napaść przeciwko nim wszystkim, i dlatego zgadzają się, że jeżeli taka zbrojna napaść nastąpi, to każda z nich, w ramach wykonywania prawa do indywidualnej lub zbiorowej samoobrony, uznanego na mocy artykułu 51 Karty Narodów Zjednoczonych, udzieli pomocy Stronie lub Stronom napadniętym, podejmując niezwłocznie, samodzielnie, jak i w porozumieniu z innymi Stronami, działania, jakie uzna za konieczne, łącznie z użyciem siły zbrojnej, w celu przywrócenia i utrzymania bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego.

O każdej takiej zbrojnej napaści i o wszystkich podjętych w jej wyniku środkach zostanie bezzwłocznie powiadomiona Rada Bezpieczeństwa. Środki takie zostaną zaniechane, gdy tylko Rada Bezpieczeństwa podejmie działania konieczne do przywrócenia i utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa" - czytamy.

Dyskusja odbywa się na forum Rady Północnoatlantyckiej - najwyższego organu przedstawicielskiego - składającej się z przedstawicieli wszystkich krajów członkowskich. Rada Północnoatlantycka (North Atlantic Council, NAC) sprawuje władzę polityczną i podejmuje decyzje.

Kiedy uruchamia się art. 4 NATO?

W historii powołanej w 1949 r. Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego artykuł 4. był wykorzystywany dotychczas siedem razy. Ostatnio 24 lutego br. w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę, gdy o jego uruchomienie wystąpiły Polska i państwa bałtyckie. Także w 2014 r., na wniosek Polski popartej przez te kraje, przepis o konsultacjach został zastosowany po ataku Rosji na Ukrainę.

Z art. 4. kilkakrotnie korzystała także Turcja, po raz pierwszy w roku 2003 w związku z wojną w Iraku, a ostatnio w ubiegłym roku, gdy turecki żołnierz został zabity przez siły syryjskie.

Wybuch w Przewodowie

- Dzisiaj doszło na terenie powiatu hrubieszowskiego do eksplozji, która doprowadziła do śmierci dwóch obywateli Polski. Na miejscu w tej chwili przebywają nasze służby, które wyjaśniają sytuację, która miała miejsce - przekazał we wtorek po godz. 22 rzecznik rządu.

- Zdecydowaliśmy o tym, aby podjąć się weryfikacji, czy zachodzą przesłanki do tego, aby uruchomić procedury wynikające z art. 4 Paktu Północnoatlantyckiego - dodał Piotr Müller.