W Katowicach prezydent Andrzej Duda ustanowił dzień 20 czerwca Narodowym Dniem Powstań Śląskich. Uroczystość odbyła się w auli Akademii Muzycznej, w której 100 lat temu odbyło się pierwsze posiedzenie Sejmu Śląskiego.
- Niech żyje Śląsk. Niech żyje Górny Śląsk. Niech żyje Polska! – powiedział tuż po podpisaniu prezydent Andrzej Duda.
Wcześniej w krótkim przemówieniu przypomniał okoliczności, w jakich część Górnego Śląska znalazła się w granicach Rzeczpospolitej.
- Mamy dwa nowe święta narodowe związane ze zwycięskimi powstaniami - powstania wielkopolskiego i powstań śląskich. Wiąże je nie tylko czas, ale niezwykła wartość o charakterze fundamentalnym dla odradzającego się państwa polskiego. Nie byłoby tej wielkości i postępu w II Rzeczypospolitej, gdyby nie było możliwości, które dawał Górny Śląsk i jego zasoby oraz wielcy patrioci, którzy dla Polski pracowali – powiedział prezydent Andrzej Duda.
- Śmiało można powiedzieć, że gdyby nie te wielkie czyny zbrojne, gdyby nie bohaterstwo Wielkopolan, gdyby nie bohaterstwo Ślązaków, którzy chcieli być częścią odradzającej się Rzeczypospolitej, chcieli w Rzeczypospolitej mieszkać, chcieli dla Rzeczypospolitej żyć i pracować, być może ta Rzeczpospolita nie przetrwałaby, nawet tych swoich nieco ponad 20 lat, przez które wtedy istniała w 20-leciu międzywojennym - powiedział po podpisaniu ustawy prezydent.
Prezydent Duda dotknął także kontrowersyjnego tematu wyboru daty nowego święta.
- Był drobny spór: czy to ma być 16 lipca – dzień podpisania aktu przejęcia przez Polskę części Górnego Śląska, czy 20 czerwca. Ostatecznie wybraliśmy tę drugą, gdy wojska polskie weszły do Katowic – mówił prezydent.
Prezydent Andrzej Duda w Katowicach złożył hołd powstańcom i spotkał się z dziećmi. Zobaczcie zdjęcia
Narodowy Dzień Powstań Śląskich. Jaka data?
Niewiele osób wie, że pomysłodawczynią ustanowienia Narodowego Dnia Powstań Śląskich jest Iwona Szoka, prezes Galerii Opus Unicus. To Ślązaczka z wyboru, która napisała pierwszy projekt ustawy ustanawiający święto powstańców i zbierała podpisy wśród mieszkańców. Co ciekawe, wybrała datę 16 sierpnia, bo to właśnie z 16 na 17 sierpnia wybuchło pierwsze powstanie śląskie, dając początek zbrojnym zrywom. To także dzień po święcie Wojska Polskiego, które jest dniem wolnym od pracy, co ułatwiłoby organizację uroczystości nie tylko na Śląsku, ale i w całym kraju.
- Doskonale pamiętam, gdy obejrzałam relację z uroczystości rocznicowych Powstania Wielkopolskiego. I wtedy tknęło mnie, że przecież powstańcy śląscy także zasługują na ogólnopolskie święto. Szybko napisaliśmy projekt ustawy i zainteresowaliśmy władze województwa – mówi Iwona Szoka.
Ostatecznie powstał inny projekt ustawy - prezydencki. Zyskał polityczne poparcie i akceptację Sejmu i Senatu. Od pierwowzoru różni się głównie datą. Ostatecznie Narodowym Dniem Powstań Śląskich jest dzień 20 czerwca. To także data symboliczna. Tego dnia w 1922 roku do Katowic uroczyście wkroczyło Wojsko Polskie. Polskie oddziały powitały na moście w Szopienicach tłumy ludzi, wśród nich wojewoda śląski Józef Rymer oraz działacz narodowy i dyktator III Powstania Śląskiego, Wojciech Korfanty.
Oddziały polskiej kawalerii pod wodzą gen. Stanisława Szeptyckiego przeszły w kilkukilometrowej defiladzie do rynku w Katowicach. Po drodze ustawiono blisko 30 odświętnie udekorowanych bram powitalnych. A na katowickim rynku odprawiono uroczystą mszę.
Iwona Szoka nie została zaproszona na uroczystość podpisania ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Powstań Śląskich.
