Zdjęcie ilustracyjne

i

Autor: internet / Wikimedia commons

Ciekawostki

Niesamowity automat z XVIII wieku. Zobaczcie wideo z nagraniem srebrnego łabędzia!

2023-06-07 16:24

Pierwsze automaty pojawiły się już w czasach starożytnych. Przyjaciel Platona, Archytas z Tarentu, 400 lat p.n.e. konstruował mechaniczne zabawki – np. mechanicznego gołębia, który ponoć mógł latać. Automatem, który do dzisiaj zachwyca swoją gracją, jest niewątpliwie Srebrny łabędź z XVIII wieku. Zobaczcie niesamowite nagranie z wystawy!

Niesamowity wynalazek - Srebrny łabędź z XVIII wieku

Chociaż automatyczne zabawki i konstrukcje powstawały znacznie wcześniej to jednymi z nielicznych, które dotrwały do naszych czasów i które nadal działają, są automaty pochodzące z XVIII wieku. To właśnie wtedy automaty cieszyły się olbrzymią popularnością. Wykonywane wtedy delikatne mechanizmy wprawiały w ruch niesamowite konstrukcje. Jednym z takich zachwycających automatów jest Srebrny łabędź.

Naturalnej wielkości łabędź to napędzane mechanizmem zegarowym urządzenie, które zawiera pozytywkę.

Łabędź siedzi w „strumieniu” wykonanym ze szklanych prętów, który otoczony jest kaskadą srebrnych liści. Pośród ruchomych fal strumienia zamontowane są małe ruchome rybki. Kiedy mechanizm zegarowy jest nakręcony, zaczyna grać umieszczona w automacie pozytywka, a szklane pręty obracają się, tworząc iluzję płynącej i połyskliwej wody. Łabędź obraca głowę z boku na bok i czyści swoje metaliczne pióra. Chwilę później automatyczne zwierze zdaje się zauważać rybki i pochyla się, aby ją złapać i zjeść. Złapana rybka trzepocze się chwilę w dziobie ptaka, po czym zostaje połknięta. Cały pokaz trwa ok. 32 sekundy.

Chociaż ruchy mechanizmu nie są bardzo płynne to i tak sposób, w jaki naśladuje on zachowanie zwierzęcia, jest niesamowity, biorąc pod uwagę, że automat ten stworzony został w 1773 roku! Mechanizm został zaprojektowany i zbudowany przez wynalazcę Johna Josepha Merlina we współpracy z londyńskim wynalazcą Jamesem Coxem.Obecnie automat znajduje się w Bowes Museum w Anglii.

Srebrny łabędź był uruchamiany tylko raz dziennie, by zachować jego sprawność. Niestety, ponieważ w czasie pandemii muzeum było zamknięte, to zabytkowy mechanizm zegarowy się zatarł i został czasowo wycofany z ekspozycji w celu dalszej konserwacji. Na szczęście w sieci dostępne są nagrania wideo z jego występów.