Andrzejki - co to za święto?
Andrzejki wypadają w nocy z 29 na 30 listopada. Wigilia imienin Andrzeja, zaliczanych do najpopularniejszych w Polsce, to noc wróżb i zabaw. Dawniej wierzono, że tej nocy towarzyszy szczególna aura tajemniczości. Kiedyś wróżby andrzejkowe miały wyłącznie charakter matrymonialny. Nie do końca wiadomo dlaczego, ale historycy przyczyn tego zjawiska upatrują w pochodzeniu imienia Andrzej. Wywodzi się ono od greckich słów aner, andros, oznaczających męża, mężczyznę. Wróżby andrzejkowe początkowo przeznaczone były tylko dla niezamężnych dziewcząt. Traktowano je bardzo poważnie. Kobiety wróżyły sobie w odosobnieniu i wierzyły, że tej nocy dowiedzą się, kogo przyjdzie im w przyszłości poślubić. Wiedzą zdobytą w wigilię Andrzeja nie dzieliły się z nikim innym.
Dopiero w późniejszych czasach Andrzejki zaczęto obchodzić zbiorowo, a ponieważ wypadają tuż przed adwentem, stały się okazją do hucznych imprez. Również w przedszkolach i szkołach organizuje się zabawy andrzejkowe dla dzieci.
Polecany artykuł:
Wróżby andrzejkowe kiedyś i dzisiaj
Początkowo wróżby andrzejkowe odprawiano w odosobnieniu. Dziewczyny najczęściej pościły przez cały dzień i modliły się do świętego Andrzeja. Wszystko po to, aby przyśnił im się wybranek serca. W Niemczech z kolei panny na wydaniu spały tej nocy nago, żeby we śnie zobaczyć przyszłego męża.
Innym bardzo popularnym zwyczajem było ucinanie gałązek wiśni lub czereśni i wstawianie ich do wody. Jeśli zakwitły w wigilię Bożego Narodzenia, dziewczyna wiedziała, że wkrótce wyjdzie za mąż. Wierzono także, że zaraz po przebudzeniu panienki powinny nasłuchiwać szczekania psa. Od tego, z której strony dobiegało szczekania, zależało z której strony nadejdzie wybranek serca.
Obecnie wróży się zbiorowo. Najpopularniejszą wróżbą andrzejkową jest prawdopodobnie wylewanie wosku przez dziurkę od klucza na zimną wodę, a następnie wróżenie z kształtu zastygłej masy. Niekiedy ogląda się cień rzucany przez figurę odlaną z wosku i próbuje się z niego wyczytać, kim będzie przyszyły wielbiciel.
Równie popularne jest losowanie przedmiotów o symbolicznym znaczeniu. Dawniej do woreczka wkładano obrączkę, różaniec i listek. Obrączka, jak łatwo się domyślić, zapowiadała rychły ślub, różaniec natomiast stan zakonny, zaś listek staropanieństwo.
Ciągle popularną wróżbą jest ustawianie butów od ściany do progu. But, który pierwszy dotrze do progi, oznacza, że jego właścicielka wyjdzie za mąż jako pierwsza z towarzystwa.
Z mody ciągle nie wychodzi wróżenie ze skórki od jabłka. Ważne, żeby była ona jak najdłuższa, dlatego trzeba się postarać w trakcie obierania. Na czym polega ta wróżba? Skórkę rzuca się przez lewe ramię, a następnie sprawdza się, w jaki kształt się ułoży. Powinien on przypominać pierwszą literę imienia przyszłego męża.
