Na przełomie XVII i XVIII wieku w Wielkopolsce było ok. 14 tys. wiatraków. Po II wojnie światowej już tylko 2,5 tys., czyli tyle, ile teraz ma Holandia. Wiatraki w Osiecznej to jedne z najstarszych oryginalnie zachowanych obiektów w Wielkopolsce. I to jedyny w Polsce zespół trzech wiatraków z XVIII wieku zachowanych w tak dobrym stanie. Dwoma z nich opiekuje się Muzeum Młynarstwa i Rolnictwa w Osiecznej.
Osieczna posiadała kiedyś na tym wzgórzu 12 wiatraków typu koźlak. Były jeszcze 3 w mieście - w sumie 15. No i jeszcze Osieczna posiadała 5 młynów wodnych - mówi Jarosław Jankowski, dyrektor muzeum, pasjonat i rekonstruktor wiatraków oraz autor książki "Historia młynarstwa świata".
Środkowy wiatrak o imieniu Adam Józef mielił najdłużej.
Był obiektem jeszcze pracującym do 1982 roku. Jest zupełną rzadkością, unikatem, jednym z nielicznych wiatraków, który wyposażony jest w pełni we wszystkie maszyny i urządzenia i dzięki temu możemy prześledzić proces technologiczny jaki się odbywał przy przemiale dawniej - mówi dyrektor muzeum.
Teraz razem z wojewódzkim konserwatorem zabytków Jarosław Jankowski pracuje nad spisem wiatraków w Wielkopolsce.
Tworzymy nową mapę kart konserwatorskich i już wtedy będziemy wiedzieć, ile i w jakim stanie,i czy warto któreś jeszcze uratować w trzech powiatach: leszczyńskim, rawickim i wolsztyńskim - dodaje J. Jankowski.
Mapa ma być gotowa do końca tego roku.