Tajemnicza budowla naprzeciwko Wawelu. Co się stało z Willą Rożnowskich?

Willa Rożnowskich - jedyna taka budowla w Krakowie

Willę Rożnowskich zbudowano w 1891 roku na Bulwarze Poleskim vis-a-vis Wawelu. Teren ten należał wtedy jeszcze do wsi Dębniki (dziś dzielnica Krakowa - przyp. red.), będącej oddzielną gminą w powiecie wielickim.

Od samego początku budowa willi budziła sporo kontrowersji. Grunt, który wybrano, był podmokły, a bulwary wiślane zagrożone powodzią. Dodatkowo mieszkańcom Krakowa nie podobało się to, że budynek będzie kłócić się z zamkiem wawelskim. Według wielu postawienie tam willi było przejawem pychy i lekceważenia zasad bezpieczeństwa (chodziło o zagrożenie powodziowe).

Willa Rożnowskich, a w niej destylarnia wódek?

Jednak jak to mówią, kto bogatemu zabroni. Właścicielami willi byli Rożnowscy, którzy dorobili się majątku na produkcji środków czystości. Dzięki nim na rynek trafiło popularne do dziś mydło "Biały Jeleń".

Willa z czerwonej, surowej cegły miała charakter neogotycki, z trzykondygnacyjną częścią po stronie wschodniej, dwukondygnacyjnym środkiem. Wieżę, zwróconą w kierunku północno-wschodnim wieńczył dach w kształcie ostrosłupa.

W 1904 roku willa przypadła rodzeństwu Idzie i Edwardowi Rożnowskim. Dziewczynka miała wówczas siedem lat, a chłopiec pięć. Ich matka zaczęła wynajmować budynek. Podobno mieściła się tam nawet destylarnia wódek. Wkrótce władze austriackie zdecydowały o tym, że Rożnowskich trzeba wywłaszczyć. Powodem była konieczność przeprowadzenia w tym miejscu prac, która miałyby uchronić Kraków przed zalaniem.

Willa Rożnowskich w rękach miasta

Rożnowscy nie chcieli jednak opuścić budynku, przez co rozpoczęły się urzędowe przepychanki. Budynek na własność Skarbu Państwa przeszedł w 1920 roku. Rożnowscy mieli otrzymać odszkodowanie warte 164 168 koron. Willa nie została jednak rozebrana i przez kolejnych 18 lat pełniła funkcje urzędu Dyrekcji Dróg Wodnych. Przez liczne powodzie w mieście i podtopienie ostatecznie rozebrano ją w 1938 roku. Willa u stóp Wawelu istniała zaledwie 47 lat.