Skąd wziął się zając w koszyczku wielkanocnym? Co symbolizuje to zajączek wielkanocny?

Baranek i zajączek wielkanocny. Co w Wielkanoc symbolizują zwierzęta?

Nikogo nie powinien zaskoczyć fakt, że wielkanocny baranek to symbol Chrystusa, który odniósł zwycięstwo nad grzechem i śmiercią umierając za nas na krzyżu, a następnie powstał z martwych. W najważniejsze katolickie święto musi zatem pojawić się postać tego zwierzęcia. Baranek z cukru, baranek z masła, a także figurka na wielkanocnym stole.

To jednak nie jedyne zwierzę, które jest symbolem Wielkanocy. Każde dziecko wie, że w niedzielę, tuż po Wielkiej Sobocie przyjdzie do nich zając i podrzuci prezenty. Chyba, że mieszkamy na Śląsku. Tam może (lecz nie musi) przyjść on do najmłodszych już w Wielki Czwartek. Zajączki z czekolady kupimy już teraz w supermarketach, a następnie znajdzie się on również w naszym koszyku wielkanocnym.

Święty Mikołaj vs. Zając Wielkanocny. Który z nich jest związane z religią?

W przeciwieństwie do baranka, który jest symbolem religijnym, zajączek symbol komercyjny. Jego obecność możemy zauważyć wtedy wszędzie. Zacznijmy od tego, że jest on odpowiednikiem Świętego Mikołaja. Zarówno zimą, jak i wiosną do dzieci przychodzi patron świąt i przynosi podarki. Z tą różnicą, że postać Mikołaja wzięła się stricte – od prawdziwego świętego, biskupa który rozdał cały majątek ubogim. Warto zaznaczyć, że był niezwykle bogaty.

Teraz przejdźmy do meritum, gdyż musimy zauważyć, że zarówno Boże Narodzenie, jak i Wielkanoc mają w sobie coś z poganizmu, mimo że to święta chrześcijańskie. W żadnym fragmencie Pisma Świętego nie znajdziemy daty, w której Jezus przyszedł na świat. 25 grudnia obchodzono przesilenie zimowe, które w tradycji słowiańskiej było wesołym świętem ku czci "odradzającego się" Słońca i zwycięstwa światła nad ciemnością. Datę tę przejęli chrześcijanie, gdyż święto było typowo pogańskie i należało dodać mu chrześcijańskiej otoczki. Dzień 25 grudnia stał się zatem dniem Bożego Narodzenia.

Zając Wielkanocny wzięty z obrzędu pogańskiego?

Tak samo w Wielkanocy znajdziemy elementy poganizmu – również słowiańskiego, a także celtyckiego. Jest to właśnie wspominany wcześniej zając! Zwierze to było wcześniej elementem święta nadchodzącej wiosny - Jare Gody. Pradawni Słowianie wierzyli, że w zająca przeistaczała się anglosaska bogini wiosny – Eostre/Ostara. To od jej imienia zawdzięczamy angielską nazwę Święta Wielkiej Nocy – Easter i niemieckiego – Ostern.

W ok. XVII wieku chrześcijanie przejęli zajączka i nadali mu religijne znaczenie. Konkretnie grzesznika, który podąża za Chrystusem i bierze lekcje z jego nauki.

Kiedy jest Wielkanoc 2023?

Przypomnijmy, że w 2023 roku Wielki Piątek, Sobota i Wielkanoc przypadają w następujących dniach:

• 7 kwietnia – Wielki Piątek;
• 8 kwietnia – Wielka Sobota;
• 9 kwietnia – Wielkanoc;
• 10 kwietnia – Poniedziałek Wielkanocny, czy także Śmigus Dyngus.