Darowizna

i

Autor: unsplash, pixabay

Podatek od darowizny

Dostałeś większą gotówkę od rodziny. Co z podatkiem od darowizny? Kiedy skarbówka sprawdza spadek?

2024-01-07 21:04

W Polsce jest wiele podatków, o których nie mamy pojęcia. Podatek od nieruchomości czy od deszczu jest już sprawą oczywistą. Co natomiast z podatkiem od darowizny? Otóż, gdy przekażemy komuś wyższą sumę - również musimy podzielić się z fiskusem. W tym momencie pojawia się pytanie - Czy podatek odprowadzić musimy również od pieniędzy otrzymanych od rodziców lub dziadków? Ta kwestia została rozstrzygnięta przez Naczelny Sąd Administracyjny. Co natomiast ze spadkiem? Kiedy i jak urząd skarbowy sprawdza jego wartość? O szczegółach piszemy poniżej.

Podatek od darowizny.  Czy od pieniędzy od dziadka trzeba odprowadzić podatek?

Naczelny Sąd Administracyjny wydał uchwałę, zgodnie z którą, wbrew stanowisku Rzecznika Praw Obywatelskich, a także Prokuratora Generalnego - od pieniędzy przekazywanych z ręki do ręki trzeba odprowadzić podatek od darowizny, nawet w przypadku, jeśli osoba obdarowana darowizną wpłaci je na swoje konto.

Jak zaznaczał Business Insider - to samo dotyczy darowizny dla najbliższej rodziny – między innymi przekazanie znacznej sumy pieniędzy swojemu dziecku czy wnukowi. Tu również podzielić się trzeba z fiskusem - podatek od spadków i darowizn. Chyba, że spełnione zostaną dwa warunki – tłumaczy portal.

Podatek od darowizny 2023. Co zrobić, by uniknąć podatku dla dzieci i wnuków?

Po pierwsze, jeśli osoba, która otrzymała darowiznę zawiadomi o tym naczelnika urzędu skarbowego w ciągu sześciu miesięcy. I po drugie – jeśli udokumentujemy wpłatę na rachunek obdarowanego w sposób zapewniający identyfikację obdarowanego i darczyńcy, czyli przelewem bankowym lub przekazem pocztowym – dodaje portal prawo.pl.

Wysokość darowizny a wysokość podatku

Przypomnijmy też, że wszelkie kwestie darowizny określone są przez Kodeks cywilny i znajdują się w Ustawie o podatku od spadku i darowizn. Wysokość podatku zależy przede wszystkim od tego, w jakiej grupie podatkowej znajduje się dany nabywca.

  • grupa 1 - małżonkowie, wstępni, zstępni, pasierbowie, zięciowie, rodzeństwo, ojczym, macocha, synowa i teściowie

Tu limit kwoty od której nie trzeba odprowadzić podatku wynosi 36120 zł.

  • grupa 2 - rodzeństwo rodziców, zstępni rodzeństwa i pasierbów, małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków (szwagier, bratowa etc.), małżonkowie rodzeństwa małżonków, a także małżonkowie innych zstępnych,

Tutaj natomiast limit kwoty od której nie trzeba odprowadzić podatku wyniesie 27090 zł.

  • grupą 3 będą natomiast pozostali nabywcy

Limit to 5744 zł.

W którym momencie następuje obowiązek zapłaty podatku od darowizny?

Jak zaznacza portal Biznes Interia - w zależności od tego, w jakiej grupie znajduje się nabywca, wysokość podatku od darowizny waha się od 3 proc. do 20 proc. Obowiązek opłacenia podatku od przekazanej kwoty nastąpi w momencie przekazania darowizny lub z chwilą, gdy darczyńca złoży oświadczenie w postaci aktu notarialnego.

Schody nieruchome w Krakowie. Nie działają już ponad 1600 dni

Kiedy darowizna w rodzinie nie będzie opodatkowana wcale?

Darowizna nie będzie opodatkowana jeśli nie przekroczy w okresie pięciu lat 10 434 zł – kwota wolna od podatku. Jednakże trzeba zaznaczyć, że jeśli spełnimy dwa powyższe przypadki zwolnione z podatku będzie każde (nawet poza kwota wolną) nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez członka rodziny.

Jak podaje portal prawo.pl - podatnicy od lat toczą spory z fiskusem o to, czy pieniądze w formie darowizny można przekazać wyłącznie przelewem na konto, czy można zrobić to również w formie gotówki, którą obdarowany sam sobie na konto wpłaci. Zarówno fiskus, jak i sądy mają podzielone zdania w tej sprawie.

Jak zaznaczył Naczelny Sąd Administracyjny – dzięki konieczności udokumentowania wpłaty darowizny, nowa ustawa zapobiegnie praniu pieniędzy.

- Wprowadzenie warunku udokumentowania otrzymania środków pieniężnych dowodem ich przekazania na rachunek ma na celu zapewnienie szczelności systemu podatkowego i uniemożliwienie działań zmierzających do wprowadzenia do obiegu środków pieniężnych o nieustalonym pochodzeniu - zacytował sędziego NSA Stanisława Boguckiego portal prawo.pl.

Sędzia Bogucki dodał też, że wpłaty na konto obdarowanego koniecznie musi dokonać darczyńca. Wpłata pieniędzy przez obdarowanego na własne konto nie może zostać uznana za darowiznę, gdyż byłoby to niezgodne z przepisami.

Jak ustalana jest natomiast wartość spadku? Kto ją ustala?

Jak podaje Interia - każdy spadkobierca ma obowiązek oszacować wartość spadku, niezależnie co będzie jego przedmiotem (np. mieszkanie, samochód, pieniądze etc.). Przy czym podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych przedmiotów i praw majątkowych po potrąceniu ewentualnych ciężarów i długów.

Przy szacowaniu wartości spadku, spadkobierca musi pamiętać o tym, by sprawdzić rynkową wartość nabytej rzeczy np. nieruchomości. W przypadku mieszkania powinien także wziąć pod uwagę ceny innych lokum znajdujących się w okolicy. I tutaj bardzo ważna kwestia!

Co się stanie, gdy zaniżymy wartość spadku, by zaoszczędzić i zapłacić mniejszy podatek?

Spadkobierca nie może zaniżyć wartości nabytej rzeczy (by zaoszczędzić i zapłacić mniejszy podatek). W momencie, gdy Urząd Skarbowy uzna, że odziedziczona rzecz jest warta więcej niż podał do wiadomości spadkobierca, może on zażądać wskazania rzeczywistej wartości odziedziczonej rzeczy w terminie 14 dni.

Kiedy Urząd Skarbowy sam oceni wartość naszego spadku?

Jak tłumaczyliśmy, obowiązkiem oszacowania wartości spadku obarczony jest spadkobierca. Jeśli jednak nie umieści tego w odpowiednim formularzu, to Urząd Skarbowy sam ustali wartość darowizny na podstawie opinii biegłego. Wtedy mamy problem. Jeśli kwota podana przez fiskus będzie różniła się od kwoty podanej przez nas o 33 proc. lub więcej - to my będziemy musieli opłacić pracę biegłego, który oszacował wartość naszej darowizny.